Kafeinsiz Kahve Olur Mu?
“Kafeinsiz kahve olur mu?” inanılmaz merak uyandıran bir konudur. Özellikle de kafein sevmeyenlerin heyecanla ve keyif alarak okuyabilecekleri bir yazı olacak. Vereceğimiz bu bilgiler ışığında kahvenin kafeinsiz olarak tüketilip tüketilmediğini, kafeinsiz kahvenin ne olduğunu ve kahveyi kafeinden aşındırma aşamalarını öğreneceksiniz. Bu sayede kahve yaparken kafeinli mi yoksa kafeinsiz mi yapmanız gerektiğine rahatlıkla karar verebileceksiniz.
“Kafeinsiz kahve nedir? Kafeinden arındırma işlemi nedir?” konularını detaylı olarak yazdık. Bu yazının sonuna doğru kafeinsiz kahveyle ilgili bilmeniz gereken her şeyi öğrenecek ve merak ettiğiniz tüm sorularına yanıt bulabileceksiniz. Aynı zamanda eğer sizler de birer kahve tutkunuysanız Endorfia’nın eşsiz tatlara tanıklık ettiği kahve türlerine ve özelliklerine Endorfia Kahve bölümünden ulaşabilir ve kahvenin yanında bir de çikolata veya lokum olsa hiç fena olmaz diyenlerdenseniz Endorfia Premium Setler bölümünde yer alan Endorfia Kahveli Setler kısmına göz atabilirsiniz.
Kafeinsiz Kahve Nedir?
Kafeinsiz kahve 20. yüzyılın başlarından beri üretiliyor olsa de en azından 1980’lerin başına değin lezzetinin pek de yerinde olmadığını söylemek yanlış olmaz. 80’lerin ortalarına doğru, özellikle kafeinin sağlığa verdiği zararla ilgili korkuların da yayılmasıyla kafeinsiz kahveye karşı eşi benzeri görülmemiş bir ilgi doğdu.
Coffex SA tarafından 1979 yılında patenti alınan İsviçre suyla işleme yönteminin geniş bir alana yayılması uzun zaman aldı, çoğu şirket kafeinsiz kahveleri için hala suyla işlemden geçmemiş kahve çekirdeği üretiliyordu. Peki, öyleyse kafeinsiz kahve neden lezzet kazandı? Cevap basit; çünkü ansızın bir kafeinsiz kahve pazarı oluşmuştu. Yıllar boyunca yalnızca sağlıklarına düşkün kişiler kafeinsiz kahve içmişlerdi ve kahve şirketleri böyle dar bir kitleye hitap eden bir ürün için kaliteli çekirdek üretmekle ilgilenmemişlerdi.
1987 yılında kafeinsiz kahve satışları bütün Amerika Bileşik Devletleri kahve pazarının dörtte birini ele geçirince, kahve şirketleri de bu olağanüstü talebi nakite çevirebilmek adına kafeinsiz kahve için daha kaliteli kahve çekirdekleri üretmeye başladılar ve pazar büyüdükçe kahvenin lezzeti de gelişti.
Kafeinin Yokluğu Neleri Etkiledi?
Bir parça acılığı dışında neredeyse tatsız olan kafeinin yokluğu, kahvenin lezzetini de etkilememeliydi, tabii kafeinden arındırma süreci, dikkatsizlik sonucu kafeinin yanı sıra başka lezzet bileşkelerini de ortadan kaldırmıyorsa. Bütün kafeinden arındırma işlemlerinin amacı yalnızca kafeini ortadan kaldırmaktır, lezzeti değil. Kahvenin nihai lezzetine karar verecek olacak şey çekirdeklerin kalitesidir.
Kafeinin kavurma işlemi sırasında yok olmadığı, 240 ̊C sıcaklıklara kadar niteliklerini koruyabildiği, ancak suya karşı son derece dayanıksız olduğu ve yeşil kahve çekirdeklerinin (kavrulmamış çekirdekler) batırıldığı her suya nüfuz ettiği iki yüz senedir bilinir. Bazı sıvılarsa kafeinin çekirdekten çıkışını hızlandırırlar.
Kahveyi Kafeinden Arındırma İşlemi
En eski kafeinden arındırma yöntemi Kaffe Hag’dır. Son derece kritik bir noktada ve neredeyse sıvıya dönüşene değin basınç altında bırakılmış karbondioksitin, buğulanmış çekirdeklerin üzerine püskürtülmesi suretiyle kafein çekirdekten çıkartılır. Çoğu şirket bu yöntemi kullanmaz, çünkü aletler ve gerekli koşulları yaratmak son derece pahalıdır.
En yaygın kafeinden arındırma yöntemi daha önce ıslatılmış ya da buğulanmış yeşil çekirdeklerin kimyasal bir çözücü, çoğunlukla da hedefine tam olarak ulaşan ve yüzde bir oranındaki kafeini suya geçirip, lezzeti koruyan metilen kloride batırılması suretiyle uygulanır. Daha sonra çekirdekler durulanıp kurutularak kavrulmaya gönderilir ve çekirdeklerin üzerinde kalması pek de mümkün olmayan çözücünün ufacık kalıntıları varsa da kavurma işleminin yüksek sıcaklığında yok olup giderler. Bu yöntem 1995 yılında Avrupa’da yasaklandı, çünkü buharlaşan ve özellikle de aerosol (duman) formunda buharlaşan metilen kloridin ozon tabakasına zarar verdiği biliniyor. United States Food and Drug Administration, pişirilmiş kahvedeki metilen klorid kalıntılarını her bir milyonda on parça olarak sınırladı, bu durum çoğu kahve işleyicisini endişelendirmedi, çünkü gerçek sayının milyonda bir parça olduğunda ısrar ediyorlardı.
En yavaş, dolayısıyla en pahalı kafeinden arındırma yöntemi patentli İsviçre suyla işleme yöntemidir ve işlemde yalnızca buğulanmış çekirdekler, sıcak su ve kafeini çıkartmak için karbon filtreleri bulunur. Ne yazık ki işlem sırasında bazı uçucu kahve bileşimleri de kaybolur, bu yüzden su buharlaştığında konsantre halde kalmış lezzet kalıntıları kafeinden arındırılmış çekirdeklerin yeniden üzerine püskürtülür.
Kafeinden Arındırma Hangi Aşamalardan Geçiyordu
Çoğu kişi “normal” bir kahveyle “kafeinden arındırılmış” bir kahveyi ayırmak da son derece zorlanır. Uluslararası Kahve Organizasyonu tarafından haftalarca yürütülen zorlu bir tadım projesinde çalışan deneyimli tadımcılar, aynı fidanlığın, aynı hasadının aynı çekirdeklerinden yapılan üç fincan kahveyi tattılar. Bir fincanda kimyasal çözücüyle kafeinden arındırılmış kahve, diğerinde suyla kafeinden arındırılmış kahve, sonuncusundaysa kafeini alınmamış kahve vardı.
Uzun süren testlerde yalnızca tek tip kahve çekirdeği değil, Kenya Kolombiya ve Brezilya kahve çekirdekleri de kullanıldı. Sonuçlar tadımcıların hangi fincanda kafeinden arındırılmış kahve olduğunu söyleyemediklerini ortaya çıkarttı ve dahası, tadımcılar bir farklılık sezdiklerini söylediklerinde hangi kahveyi tercih edecekleri soruldu ve genellikle kimyasal olarak kafeinden arındırılmış kahveyi, kafein içeren kahveye yeğ tuttukları gözlendi.
Kafeinin etkileriyle ilgili endişe duyan herkes, bugün piyasada çok kafeinsiz kahve bulunduğunu ve özellikle spesiyal kahve dükkanlarından temin edebildiklerini bilmelidir. Etiketi kapatın, kutuyu saklayın ve kahvenin verdiği zevkleri, bir fincan kaliteli kahve lüksünü deneyerek keşfedin.
Kahve Neden Kafeinden Arındırılır?
Kahve çekirdeklerinin doğasında elbette ki kafein vardır. Ancak bu kafein oranı ve miktarı her ne kadar kişiye güç katsa da, uykuların kaçmasına da sebebiyet veren bir uyarıcıdır. Bu nedenle kahve içimi artırılacaksa kahvenin kafeinden arındırılması önerilir. Çünkü kahve içimi arttıkça içerisinde bulunan kafein alımı da artar, haliyle kafein miktarı arttıkça da uyarıcının etkisi büyür ve bazı olumsuzluklar yaşanabilir.
Kafeinsiz kahve sağlık açısından oldukça önemlidir. Kahvede bulunan kafein oranı arındırıldıkça uykular düzene girer, yorgunluk ortadan kalkar ve kahvenin içişi daha keyifli hale gelir. Tabii ki kafeini severler için kahveyi kafeinli olarak tüketmek daha doğru gelecektir. Ancak yine de kafein oranının az miktar da olsa arındırılması önerilir.
